2 Czy istnieje ustawowy małżeński ustrój majątkowy i jeśli tak, na jakich zasadach taki ustrój działa?
2.1. Proszę opisać ogólne zasady: Jakie dobra są objęte wspólnością majątkową? Jakie dobra stanowią osobisty majątek poszczególnych małżonków?
W prawie irlandzkim nie obowiązuje zasada wspólności majątkowej, zatem majątek posiadany przez każdego z małżonków przed zawarciem małżeństwa bądź majątek nabyty przez jednego z małżonków w czasie trwania małżeństwa pozostaje majątkiem tego małżonka. Choć w razie separacji lub rozwodu małżonek nie nabywa automatycznie prawa do udziału w majątku współmałżonka, to małżonek może dochodzić prawa do części lub całości majątku będącego prawowitą własnością drugiego małżonka, jeżeli przemawia za tym interes sprawiedliwości (art. 16 ust. 5 ustawy o prawie rodzinnym z 1995 r. i art. 20 ust. 5 ustawy o prawie rodzinnym (rozwód) z 1996 r.), zważywszy na okoliczności małżeństwa oraz wpływ orzeczenia o separacji/rozwodzie [art. 16 ust. 2 lit. a)–l) ustawy o prawie rodzinnym z 1995 r. i art. 20 ust. 2 lit. a)–l) ustawy o prawie rodzinnym (rozwód) z 1996 r.].
2.2. Czy istnieją prawne przesłanki dotyczące przydzielania majątku?
Nie istnieją takie założenia ustawowe.
2.3. Czy małżonkowie powinny sporządzać inwentarz majątku? Jeśli tak, kiedy i jak?
Małżonkowie nie mają prawnego obowiązku sporządzania spisu inwentarza przy zawarciu małżeństwa. Niemniej w razie wystąpienia z pozwem o separację sądową lub rozwód połączonym z wnioskiem o dostarczanie środków utrzymania, obie strony mają obowiązek sporządzić oświadczenia majątkowe, z wykazem posiadanych aktywów, dochodów zobowiązań i uprawnień emerytalno-rentowych (zob. par. 59 ust. 4 regulaminu sądów okręgowych z 2001 r. oraz par. 70A regulaminu sądów wyższych z 1997 r).
2.4. Kto odpowiada za zarządzanie majątkiem? Kto jest uprawniony do rozporządzania majątkiem? Czy można dysponować/rozporządzać majątkiem samodzielnie czy też wymagana jest zgoda małżonka (np. sprzedaż wspólnego domu małżonków)? Jakie skutki niesie brak zgody na ważność transakcji prawnej i obowiązywanie wobec osób trzecich?
W czasie trwania ważnego małżeństwa każdy z małżonków sprawuje zarząd swoim majątkiem i zwykle nie potrzebuje zgody drugiego małżonka na czynności zarządu lub rozporządzenie tym majątkiem. Dom będący miejscem zamieszkania rodziny, zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 1 ustawy o ochronie miejsca zamieszkania rodziny z 1976 r., zmienioną art. 54 ust. 1 ustawy o prawie rodzinnym z 1995 r., objęty jest szczególną ochroną prawną. Nawet jeśli jako właścicielem domu będącego miejscem zamieszkania rodziny jest tylko jeden z małżonków, to mimo że jest prawowitym właścicielem, nie może zbyć miejsca zamieszkania rodziny ani obciążyć w inny sposób bez pisemnej zgody współmałżonka (art. 3 ust. 1 ustawy o ochronie mieszkania rodziny z 1976 r.). Jeżeli dojdzie do zbycia domu będącego miejscem zamieszkania rodziny bez zgody drugiego małżonka, to takie zbycie jest dotknięte nieważnością (art. 3 ust. 1 ustawy o ochronie miejsca zamieszkania rodziny z 1976 r). Niemniej nie można podważyć ważności czynności prawnej zbycia powołując się na wymóg zgody współmałżonka, jeżeli zbycie następuje w dobrej wierze i pod tytułem odpłatnym (art. 3 ust. 3 ustawy o ochronie miejsca zamieszkania rodziny z 1976 r.).
2.5. Czy jakiekolwiek transakcje zawierane przez jednego z małżonków mogą obowiązywać w stosunku do drugiego małżonka?
Nie występują takie transakcje.
2.6. Kto odpowiada za zobowiązania zaciągnięte w trakcie małżeństwa? Jaki majątek mogą wykorzystać wierzyciele do zaspokojenia swoich roszczeń?
Każdy z małżonków odpowiada za własne zobowiązania zaciągnięte w czasie trwania małżeństwa, chyba że w umowie ustalono inaczej.
