5 Wat zijn de gevolgen van echtscheiding/scheiding?
5.1. Hoe wordt het vermogen (goederen rechten) verdeeld?
In het geval van het stelsel van gemeenschap van goederen wordt het gemeenschappelijk vermogen tussen de echtgenoten verdeeld op grond van de bepalingen inzake de beëindiging van mede-eigendom. Volgens de Eigendomswet wordt, wanneer de mede-eigendom ophoudt, het vermogen verdeeld volgens een overeenkomst tussen de gemeenschappelijke eigenaars. Indien er geen overeenkomst wordt bereikt, dan zal een rechter hierover uitspraak doen.
De verdeling van het gemeenschappelijk vermogen is alleen mogelijk nadat het stelsel van gemeenschap van goederen werd ontbonden is (door het overlijden van één van de echtgenoten, door echtscheiding of door het sluiten van een huwelijksovereenkomst/huwelijkse voorwaarden waarbij een ander vermogensstelsel wordt vastgelegd). Het vermogen dat niet verdeeld werd, wordt geacht het gemeenschappelijk vermogen van de echtgenoten te zijn tot het verdeeld wordt.
Onder het stelsel van gemeenschap van aanwinsten en het stelsel van scheiding van goederen hebben de echtgenoten geen gemeenschappelijk vermogen; er is dus geen verdeling van het vermogen.
5.2. Wie is aansprakelijk voor de bestaande schulden na echtscheiding/scheiding?
Dezelfde regels als beschreven in de punten 2.5. en 2.6. worden toegepast.
5.3. Kan een echtgenoot aanspraak maken op een vergoeding jegens de ander?
Ongeacht welk huwelijksvermogensstelsel van toepassing is, wordt verondersteld dat indien de ene echtgenoot grotere uitgaven voor het gezin doet dan de andere echtgenoot, deze echtgenoot geen recht heeft op een vergoeding voor wat hij/zij meer heeft bijgedragen dan de andere echtgenoot.
Indien onder het stelsel van gemeenschap van goederen één van beide echtgenoten die het recht heeft het gemeenschappelijk vermogen te beheren, dit vermogen gebruikt in het belang van zijn/haar eigen vermogen, dan moet hij/zij de waarde van het opgegebruikte vermogen compenseren. De compensatie zal geacht worden een onderdeel van het gemeenschappelijk vermogen te vormen. Als één van beide echtgenoten zijn/haar eigen vermogen gebruikt in het belang van het gemeenschappelijk vermogen, dan kan hij/zij vragen dat de waarde vergoed wordt uit het gemeenschappelijk vermogen.
Onder het stelsel van gemeenschap van van aanwinsten heeft een echtgenoot, bij de ontbinding van het huwelijksvermogensstelsel, het recht een verrekening en financiële compensatie te eisen. Het stelsel van gemeenschap van aanwinsten eindigt met het overlijden van één van de echtgenoten, met een echtscheiding of door het sluiten van een huwelijksovereenkomst/huwelijkse voorwaarden dat een andere huwelijksvermogensstelsel vastlegt of door een rechterlijke uitspraak op verzoek van één van beide echtgenoten.
Het deel van het vermogen van één van beide echtgenoten dat tijdens het stelsel van gemeenschap van aanwinsten (verworven goederen) aangegroeid is, wordt gecompenseerd.
Om te kunnen bepalen in welke mate de goederen onderworpen zijn aan compensatie, wordt een boedelbeschrijving opgemaakt van de goederen die aan elk van beide echtgenoten toebehoren. Deze boedelbeschrijving bevat alle goederen van de echtgenoten (totale activa), het vermogen van beide echtgenoten aan het begin van het huwelijk of het vermogensstelsel (vaste activa), de aanwinsten verkregen door beide echtgenoten op het einde van het huwelijk of vermogensstelsel (verworven goederen) en de waarde van deze goederen.
Het volgende wordt niet gecompenseerd:
- goederen die de echtgenoten vóór het huwelijk bezaten
- goederen die tijdens het huwelijk om niet verworven werden (zoals een schenking of erfenis)
- rechten die voor één van beide echtgenoten ontstaan als gevolg van een gezondheidsprobleem of een lichamelijk letsel en op basis van een overheids- en verplichte pensioenregeling
- goederen verworven in ruil voor goederen die niet gecompenseerd moeten worden
Onder het stelsel van scheiding van goederen worden de echtgenoten in het kader van hun vermogensverhoudingen behandeld alsof ze niet met elkaar gehuwd waren. Zo kan één van beide echtgenoten alleen zijn/haar recht op compensatie uitoefenen voor algemene schadeclaims (zoals de ongerechtvaardigde verrijking of de vergoeding van schade).